Palestina 2007: het rood en het blauw

De jongen die deze steen heeft geschilderd, is erg triest
De steen beschrijft treurigheid.
Het groen staat voor de vlag van Palestina.
Het rood beschrijft bloed.
Het beweegt zich overal heen.
Het druipt ook in het groen.

Voor dit bericht zocht ik een afbeelding van de Palestijnse vlag, en toen vond ik op de website van het Museum voor vrede en geweldloosheid deze foto en bijschrift. Ze laat een van de stenen zien, zoals die worden beschilderd door kinderen in Bethlehem, in Palestijns gebied dus. Ze komen samen in het kader van het project Tent of Nations (hier). Het materiaal wordt bij elkaar gezocht op een stuk land dat al 23 jaar dreigt te worden gekonfiskeerd. Op die akker worden ook activiteiten met en voor Israëlische kinderen georganiseerd.

Het is niet altijd triestheid wat op de stenen wordt geschilderd. Je staat er van te kijken hoeveel hoop op een vreedzame toekomst bij deze kinderen in leven is gebleven. Meer voorbeelden vind je hier.

We weten langzamerhand wel hoe getraumatiseerd kinderen uit geweldsituaties kunnen komen. Onze eigen koters, die weinig van deze aard hebben meegemaakt, reageren al met grote angsten en nare dromen op sommige Journaal-items. 'Als groote mensen gaan vechten worden de kinderen bang,' heb ik eens op een kindertekening zien staan. Maar de kleine jongen die ze gemaakt had, stond later verontwaardigd bij de televisie die weer eens puinhopen uit Vietnam had laten zien: "Ze mogen al mijn spaargeld hebben, en daar moeten ze dan scholen van bouwen. En als ze lachen, dan weet ik dat ze liegen.' Hij had de politici al door, maar de toekomst nog niet opgegeven. En het belangrijkste: hij wilde wat doen, in actie komen. Kinderen zien nog alles in een handelingsperspectief, ze geloven nog in kleine stappen, in de maakbaarheid van morgen.

We hebben behoefte aan een Pedagogie van de Hoop heeft Lea Dasberg ons voorgehouden. Het zijn de kinderen die ons de weg daarnaar wijzen. Zoals ook deze jongen uit Bethlehem:

Blauw beschrijft een gezonde omgeving.
De jongen die deze steen heeft beschilderd,
denkt dat als de omgeving beter wordt,
de Bloemen van Palestina weer uitbundig zullen groeien.
Hij schilderde de Bloemen van Palestina
met een blauwe omgeving.

Je staat ervan te kijken hoeveel mensen zich dit soort boodschappen al aantrekken: telkens weer ontdek je groepen en 'projecten' die ermee aan het werk gaan. Maar nu moeten ze ook als een steen op de maag komen te liggen van de politici, die kunnen bewerken dat op korte termijn het perspectief van de bloemen dat van het bloed vervangt, dat het blauw het rood overspoelt. Als je het nog niet gedaan hebt, maak ze dat duidelijk. Kijk bij het vorige bericht voor de mogelijkheid daartoe.

Keep hope alive!

Gaza 2007: werk aan de winkel

22 augustus 2007

Aan:

de leden van de commissie buitenland van de Tweede Kamer,

de leden van de fractie van de Sociaal Democraten in het Europees Parlement,

de minister-president,

de minister van Buitenlandse Zaken

Van: vul je eigen naam in

Betreft: alarmerende ontwikkelingen in de Gazastrook

Opnieuw doe ik als Nederlands burger een klemmend beroep op ieder die in staat is politieke invloed uit te oefenen op het nationale en internationaal beleid en ertoe bij kan dragen dat in Gaza verdere escalatie en een humanitaire ramp wordt voorkomen.

De afgelopen dagen zijn Nederlandse vertegenwoordigers van een humanitair samenwerkingsproject van Palestijnen en Nederlanders ten behoeve van gehandicapten in Gaza, ter plekke geweest. Onder hen senator Anja Meulenbelt, die op haar weblog verslag doet van zeer alarmerende ontwikkelingen die zich daar voltrekken. Ook in de Nederlandse media beginnen deze berichten door te dringen. De observaties van senator Meulenbelt worden bevestigd door internationale persbureaus.

Na de onregelmatigheden tussen Fatah en Hamas eerder dit jaar heeft de Fatahleiding zich op de Westoever gevestigd en ontvangt Abbas alle steun en medewerking, financieel en militair, van het westen. Hamas heeft er in eerste instantie voor zorggedragen dat in Gaza de rust kon weerkeren. De spanningen tussen aanhangers van Hamas en Fatah lopen echter met de dag meer op. Dit mede door het feit dat de druk van Israel op Hamas, en daarmee op de Gazaanse burgers, enorm toeneemt. Niemand kan de regio meer in of uit. De Israelische veiligheidsmaatregelen bij de grensposten die nog open zijn, zijn verzwaard en volstrekt buiten proportie, ook jegens westerse bezoekers. Palestijnen die dringend medische hulp behoeven in ziekenhuizen over de grens, kunnen die niet meer krijgen. Hierdoor zijn al mensen onnodig overleden. Palestijnen verloren definitief hun werk en dus hun inkomen aan de andere zijde van de grens. De wanhoop is groot. De spanningen slaan daarmee, geheel voorspelbaar, naar binnen.

Incidenten van afgelopen week, zoals het stopzetten van betalingen door de Europese Unie ten behoeve van de elektriciteitsvoorziening en het stopzetten van benzineaanvoer door Israel – waardoor 1,4 miljoen mensen dagenlang zonder stroom kwamen te zitten - werken als olie op het vuur en maken de situatie in Gaza nog instabieler. Dit alles voltrekt zich onder onze ogen, maar het is kennelijk de prijs die is ingecalculeerd. Om wat te bereiken? Welk doel dient deze politieke koers?

Opnieuw wil ik krachtig protesteren tegen de manier waarop het westen, ook Nederland, zijn oude beleidslijn voortzet en Hamas stelselmatig negeert en isoleert. Het mag duidelijk zijn dat deze lijn jarenlang niets anders heeft opgeleverd dan nog meer onaanvaardbare ellende voor de Palestijnse burgers. Ook de Nederlandse regering conformeert zich aan de Israelisch-Amerikaanse verdeel-en-heerspolitiek. Daarbij worden VN-resoluties genegeerd of geschonden, wordt Israel toegestaan de bezetting van Gaza in feite gewoon voort te zetten. Intussen zitten Palestijnse parlementsleden, gekozen in democratische verkiezingen, voor onbepaalde tijd en zonder proces in Israelische gevangenissen. Hoeveel schendingen van elementaire rechten zijn er nog nodig om het Palestijnse volk te breken? Is dat de bedoeling?

Ook de Nederlandse regering weigert Hamas als gesprekspartner te erkennen en is daarmee in mijn ogen medeverantwoordelijk voor de gevolgen. Als burger van Nederland kan ik me daarmee niet meer verenigen.

Als je de weblog van Anja Meulenbelt inderdaad hebt bezocht, heb je misschien de 'voorbeeldbrief' gevonden die Clara Legene heeft gemaakt om opnieuw onze politici tot een realistischer en menselijker Midden Oosten-politiek te brengen. Hij staat daar wat verscholen en daarom heb ik hem hierboven herdrukt. De inhoud spreekt voor zich. Ken je de feiten, dan kun je weinig anders dan hem versturen. De e-mail-adressen zijn gemakkelijk via Google te vinden.

Ik herhaal het laatste couplet van Camperts 1975:

Ach
sla ons om de oren
dat we wakker worden
dat niet onze ontroering
in klein geblaat verloren gaat
dat we weer ons bed opnemen
en zwerven met de bedeljongen
met de bedelmeid.

De hoop blijft levend, als we ons de slaap uit de ogen wrijven en iets ongewoons durven doen, en dat betekent in dit geval: in actie komen.
Dat is het begin: ook een lange mars moet het hebben van kleine stappen.

Al die dromen al die jaren: Gaza 2007

Verwilderd in besneeuwde vlaktes
woestijnen in muren gevangen
de kampen kelders en kooien
waar de ene mens de andere onmens wordt.

Al die dromen al die jaren
steeds weer dat kind op 't platgebrande station
het hoge gillen in de kazerne
waar je stem die mooie vaas werd stukgetrapt.

Anja Meulenbelt is met enkele medewerkers van een Palestijns-Nederlands project voor gehandicaptenzorg naar Gaza geweest. Zij waren de eerste buitenlanders die de mensen daar zagen, sinds Hamas de macht in Gaza heeft overgenomen. Het vervolg krijgt in onze pers, radio en tv maar mondjesmaat aandacht. Maar uit de verslagen die Anja op haar weblog plaatst blijkt dat de toch al verschrikkelijke situatie onhoudbaar gaat worden. De snoeiharde politiek van Israël isoleert het gebied volkomen, en dat leidt tot interne spanningen die zich ontladen in onderling geweld tussen Palestijnen. En wij in het Westen laten dat begaan. En zijn dus medeschuldig. Tenzij .....

Tenzij we op zijn minst beginnen om ons van de feiten op de hoogte te stellen. En dan niet als 'de koude cameraman' van buiten de hekken, waarover Remco Campert het had in zijn gedicht 1975, maar op een solidaire manier, die meevoelt wat mensen daar ondergaan en tot actie dwingt. Daarom nogmaals: het staat allemaal hier. Lees dat dus.

Na de stunt

Nu het bliksemse BNN ten aanschouwe van 1,2 millioen kijkers zijn fatsoen gehouden heeft, zal de hype rond De Grote Donorshow wel snel betijen. Hier en daar neemt een volksvertegenwoordiger zich voor om eerst driemaal op het puntje van zijn tong te bijten, voordat hij commentaar levert op iets wat nog moet gebeuren. Onze PM kan rustig verder dromen over het aanzien van zijn territorium bij meer uit de kluiten gewassen collega's. Wat luider klinkt de lof van belanghebbenden voor de publiciteit die het 'donorvraagstuk' wereldwijd heeft gekregen. En zacht suddert bij een enkeling het verwijt na dat deze aanpak hoe dan ook 'smakeloos en onethisch' blijft. Maar omdat er geen 'ongelukken' zijn gebeurd, zal het vanaf overmorgen wel allemaal over zijn.

Jammer, want dan blijven er enkele niet onbelangrijke vragen liggen.

De eerste betreft de gemakzuchtige koppeling die in het debat steeds is gelegd tussen smakeloos en onethisch. Daardoor lijkt het erop dat deze actie vooral onethisch wordt gevonden, omdat zij smakeloos zou zijn. Onder dat laatste wordt dan verstaan dat zij op te schokkende manier het tekort aan donoren onder de aandacht brengt: de brave burger moet niet te realistisch met het leed van anderen worden geconfronteerd. Hij wenst geen kelurenfoto's van oorlogsslachtoffers in zijn ochtendblad, en dus ook geen breed uitgesponnen verhalen over het leven met kapotte nieren. De gemiddelde parlementariër is tegenwoordig getraind in het zich inleven in deze burgermansmaentaliteit. Waar die gekwetst, wordt beklimt hij de barricaden.

Over het wezenlijke - het ethische - probleem is voorafgaand aan de show aanmerkelijk minder te berde gebracht. Mogen we blijven toestaan dat organen van gestorvenen worden verbrand of begraven, terwijl zij doodzieke mensen een nieuw of beter leven kunnen geven? En is het te verdedigen dat door het ontbreken van donoren in het rijke deel van de wereld in 'arme' landen mensen zich laten verminken om hun organen te kunnen verkopen? Dat zijn de vragen die ook BNN aan de orde wilde stellen, maar die door het gejammer over de vermeende smakeloosheid van de aanpak onder de korenmaat dreigden te blijven.

Dat brengt ons op een tweede probleem waarover na de - plotseling zo bejubelde - stunt moet worden nagedacht: is het wijs, als media kiezen voor een 'schokkende' presentatie van wantoestanden? Afgaande op de telkens optredende verwarring tussen 'goede smaak' en 'ethiek', ben je geneigd deze vraag ontkennend te beantwoorden. Vaak omzeilt men - al of niet bewust - datgene waarom het gaat. Maar uit het feit dat al tijdens de donorshow 12.000 mensen zich meldden als potentiële donoren, en dat dit aantal de dag daarna bleef oplopen (op dit moment spreekt Teletext over 30.000 aanvragen), moet je opmaken dat een hyper-realistische confrontatie met de feiten effectief kan zijn. Of dat moet leiden tot een wat minder preuts hanteren van de shock als middel tot bewustwording moet ook na maandag a.s. een agendapunt in het debat over de media blijven.

Er is nog een laatste vraag: wat zegt het over de staat van de natie dat niemand vooraf heeft willen geloven dat de show zou eindigen in een 'anti-climax'? Politici, publiek en honderd met volle bepakking toegsnelde journalisten zijn er en bloc van overtuigd geweest dat BNN inderdaad 'te ver' zou gaan. Het kan liggen aan de reputatie van de openhartige jongerenomroep en/of aan die van het producerende Endemol (al eens in de weer geweest met het plan een dame en plein public een sperma-donor te laten selecteren), maar waarschijnlijker is dat we eigenlijk nergens meer van opkijken. Waardeverschuivingen en normoverschrijdingen zijn kennelijk een 'normaal' of misschien wel 'normerend' verschijnsel geworden. En, ook niet mis: in het grote buitenland acht men het kleine Nederland tot àlles in staat. Vandaar dat de journalistieke horden de studio in Aalsmeer overspoelden. Wat we met dit verwachtingspatroon van onszelf en van de buitenwacht aan moeten, ook daarover past ons een gedegen reflectie.

Het schijnt dat in Aalsmeer na afloop de stemming was: dit wordt geschiedenis. Dat wil zeggen: hierover zal nog lang worden nagepraat, vooral op de toon van: dit was nog eens knap bedachte en uitgevoerde media-stunt. Dat is een mooi opstekertje voor de programmamakers. Maar èchte historische betekenis krijgt deze gebeurtenis pas, als niet alleen de toestroom van donoren blijvend blijkt maar ook een zinnig gesprek op gang komt over vragen als hiervoor gesteld. En het ware te hopen dat hierbij de antwoorden die ongetwijfeld sommigen al pasklaar hebben, even achter de kiezen worden gehouden. We moeten ons voorlopig concentreren op de kunst van het vragen stellen.

Weest niet bevreesd 2

weblog Taal en Teken

Omdat Jan Verhoeven en ik goede vrienden zijn, volgen wij elkaars weblog op de voet. Graag maken we gebruik van iedere gelegenheid om met elkaar in gesprek te komen. Dat Jan op mijn vorige bericht reageerde is dus niet vreemd. Maar deze keer heeft hij zo'n mooie tekst geproduceerd dat ik hem graag plaats op de hoofdpagina:

Xaviera zei: 'Sprak zij tegen zichzelf, maar geloofde er maar half in….'

Mijn antwoord:

Het is opmerkelijk hoe door de tijden heen er steeds weer dat verlangen is geweest naar een toestand zonder angst, twijfel, onzekerheid, pijn en ga zo maar door.

Er zijn door de tijden heen mensen die meenden de ware weg te hebben gevonden. En zij zeiden: volg mij en je zult vrede vinden. En zij kregen vele volgelingen en die volgelingen leefden in voortdurende angst, twijfel en onzekerheid omtrent het wel juist volgen van de meester. Of de volgelingen gingen elkaar of de volgelingen van een andere meester een kopje kleiner maken.

Maar ook onze tijd kan er wat van: koop mij en je zult gelukkig zijn. Bezoek mij en je zult in het paradijs zijn. Neem mijn stroom af want die is groen, voordeliger.

En zo blijft de mens ontkennen wie hij is:

Een wezen dat afwisselend en tegelijkertijd een held en een angsthaas, alert en passief, zeker en onzeker en ga zo maar door kan zijn.

Zalig de twijfelaars want zij leven nog.

Zalig de angstigen want zij blijven opletten.

Zalig de dorstigen want zij blijven zoeken naar water.

Zalig de hongerigen want zij vervelen zich niet in overvloed.

Zalig zij die vrolijk zijn want zij zijn de helden die durven te lachen ondanks de pijn en angst.

Volg een leider als je dat wilt en geef hem een schop onder zijn kont als hij niet opschiet.

Bid tot God als je wilt en maak een spotprent van hem (dus eigenlijk van je zelf) als hij weer eens niet doet wat jij zegt.

Zeur over de politiek en blijf betrokken want het zal nooit anders worden.

Wees blij dat we altijd half moedig, half vrolijk, half gelovig en half zeker zijn.

Of samengevat: blijf niet stiekem meten met een maat die voor de mens veel te groot is.

Weest niet bevreesd

Op de website van Xaviera Ringeling vond ik deze wens:

Ik wil deze wereld een mooiere plaats maken. Dát is zo’n oprecht verlangen. Geen cynicus die daar om lacht. Geen mopperpot die dat niet ziet gebeuren. Geen vader die kritisch is. Geen moeder die niet in je gelooft. Alleen jij en je wens. En als je het écht wilt, buigt het pad zich naar jou. Helpt alles en iedereen een handje om het jou mogelijk te maken. Maar angst houdt je tegen. De cynicus, mopperpot, vader, moeder, hun stemmen zijn luider dan je wens. En je doet niets. Je wil niets. Je staat stil.
Er is maar één remedie. Een mens moet vrij zijn van angst om te durven dromen. Want het risico is de beloning meer dan waard. Alleen wanneer je angst adieu durft te zeggen ben je waarlijk vrij.

Sprak zij tegen zichzelf, maar geloofde er maar half in….

Kennelijk heb ik het nodig dat iemand zoiets opschrijft. Zelf durf ik het nauwelijks denken, bang als ik ben voor sentimentaliteit, onmannelijkheid. Maar door de woorden van Xaviera ben ik wel diep geraakt: ik kan er weer even verder mee.

Waarschijnlijk wel half zo ver als ik hoop....

Een eigen wijsheid 2

Dit zijn nou 'Hangjongeren'. Zij vormen een
'probleem'. En daarvoor bestaat al een oplossing.
Deze:

,

Maar het blijven gewoon:
'Hangjongeren'
Niks oplossing dus.

Maar is er wel een probleem?

Gezien

Beelden zeggen vaak veel meer dan woorden. Daarom is de onafzienbare hoeveelheid 'plaatjes' op het wereldwijde web zo'n zaligheid. Je kunt er heerlijk in grasduinen en komt daarbij soms op onverwachte ideeën. Dat gebeurt bij voorbeeld als je in de chaotische overvloed ineens samenhang gaat zien tussen afzonderlijke afbeeldingen. Dan ontstaat uit kijken inzicht.

De komende weken ga ik op zoek naar dergelijke reeksen. Iedere dag plaats ik een andere prent in de rechterkolom. Na vier tot zes dagen worden die samengebracht in een collage. Dan moet duidelijk worden wat ik heb 'gezien'. Voor wie aan een half woord niet voldoende heeft worden er enige aan toegevoegd.

Zie maar.

Bezigheden buitenshuis

Herkomst

Opgedragen aan Stan van Houcke
Als je niet bang bent voor schokkende beelden, klik dan hier

Mijn jonge vriend de landloper

Rik op stap met de computer

Wat mij het eerst opviel aan mijn jonge vriend Rik was zijn belezenheid in de werken van Godfried Bomans en Maarten Toonder. Vroeger, toen hij nòg jonger was, sprak hij je graag toe in de taal van hun stripfiguren. Nu moet je alleen nog oppassen als hij verhalen over jou vertelt, want voor je het weet lijk je op Pieter Bas of Ollie B. Bommel. Maar och, het is niet kwaad bedoeld, en als de jongen er nou plezier in heeft.
Sinds in 2000 het verbod op landloperij is opgeheven, doet Rik af en toe stoer: hij zet een petje op, trekt stevig schoenen aan en gaat op stap. Zijn moeder, die mijn buurvrouw is, zet dan een kaars op de boekenkast die ik haar cadeau gedaan heb, en zendt gebeden voor zijn behouden terugkeer op. Het zwerven is voor haar zoon nog een hele klus, want hij is verslaafd aan de computer en die moet dus mee op al zijn tochten. Hij gaat er diep gebukt onder.
De buurt is wel blij, als hij een tijdje landloopt. Ze zijn daar nog niet vergeten wat hij allemaal overhoop heeft gehaald, toen hij op het idee kwam, dat een gezamenlijke daktuin zo goed voor de sociale cohesie zou zijn. Want hij hangt nog de prettig gestoorde ideologie van de zestiger jaren aan en is dus een ferm voorstander van hippe theeceremonies en barbecues. Dus is hij 'aktie' gaan voeren. Toen daarvan woningbouwvereniging en deelraad helemaal gek geworden waren, hebben ze hem zijn tuin maar gegeven. Rìk zit daar nu vaak in en ontvangt gasten voor een lekkere kop koffie en een stuk zelf gebakken, biologisch verantwoorde appeltaart. Als hij hele goeie zin heeft, maakt hij een complete maaltijd voor je aan de hand van een van zijn vele kookboeken. Je kunt een afspraak met hem maken.
Over dit alles heeft hij een website gemaakt. Klik maar eens hier Daarop vind je van alles en nog wat, inclusief goede raad voor het geval je ook verslaafd wilt raken aan de computer. Eerlijk is eerlijk: hij is een goede gids op de digitale snelweg. Daarop heeft hij mij aan het landlopen gekregen, nadat hij had uitgelegd dat je erbij kunt blijven zitten.

Een eigen wijsheid

Frans Masereel

Al gaat alles om ons heen in een razende vaart,
je levenspad loop je stap voor stap,
zo snel als een mens het kan