Sinds gisteren heb ik ook twee paspoorten. Ik ben nu niet alleen Neder- maar ook Anderlander. Ik heb niet alleen de Nederlandse maar ook de Andere nationaliteit. Ik ben een Andere geworden, maar niets veranderd.
Dat dank ik allemaal aan de Nederlandse burger Christiaan Roorda, de eerste burger van Anderland. Via een website heeft hij de mogelijkheid geschapen je bij hem te voegen. Als 1110e heb ik daarvan gisteren geprofiteerd; terwijl ik dit schrijf nadert de teller 1200.
Anderland heeft, zoals dat hoort, een wapen en een Latijnse wapenspreuk. In het Nederlands vertaald luidt hij:
Dat dank ik allemaal aan de Nederlandse burger Christiaan Roorda, de eerste burger van Anderland. Via een website heeft hij de mogelijkheid geschapen je bij hem te voegen. Als 1110e heb ik daarvan gisteren geprofiteerd; terwijl ik dit schrijf nadert de teller 1200.
Anderland heeft, zoals dat hoort, een wapen en een Latijnse wapenspreuk. In het Nederlands vertaald luidt hij:
Een land is nooit een ballingsoord,
maar wel een ander vaderland.
maar wel een ander vaderland.
Je mag je dus overal thuis voelen. Anderland ligt niet 'ergens' maar reist met je mee. Je bent, zoals in de 'loyaliteitsverklaring' staat, 'wereldburger'.
Kort na de Tweede Wereldoorlog, toen ongeveer alle vaderlanden met elkaar op de vuist waren gegaan en probeerden de vrede weer uit te vinden, verscheurde de Amerikaan Gary Davis zijn paspoort en noemde zich voortaan 'Wereldburger nr 1'. De man liep daarna bij alle autoriteiten tegen moeilijkheden op: zonder papieren had hij geen identiteit. Naar de kern vertaald betekent dat: hij was zichzelf niet meer.
Over identiteit en de daarbij horende papieren is het vaderland weer in rep en roer. Het debat laboreert aan een verwarrende gelijkstelling van de begrippen identiteit en nationaliteit. Dat laatste is eigenlijk niet meer dan de aanduiding van de plaats waar je je hoed pleegt of placht op te hangen. Heb je twee kapstokken, dan heb je twee nationaliteiten. Identiteit gaat over wie of wat je bent, beter nog: wie of wat je aan het worden bent. Het is eigenlijk heel goed te vertalen met: geschiedenis, jouw eigen geschiedenis. De lijn daarvan wordt bepaald door alles wat je meemaakt en tegenkomt (ervaring) en door allen met wie je in contact komt (ontmoetingen). Door het totaal van ervaringen en ontmoetingen ben je steeds in verandering.
Op grond van die identiteit kies je voor en tegen mensen en ideeën. Dat noemen we loyaliteit. Dat heeft dus maar heel zijdelings te maken met welke nationaliteit je hebt en al helemaal niks met het aantal paspoorten in je binnenzak.
Een aantal mensen kom je heel frequent tegen en met hen gezamenlijk maak je heel wat mee. Uit dat gemeenschappelijk ervarings- en ontmoetingspatroon ontstaat iets van een collectieve identiteit, die evenmin als de persoonlijke ooit helemaal 'af' zal zijn. 'Alle Nederlanders' kan zo'n collectief zijn waarmee je je vereenzelvigt, 'alle Turken' ook. Maar het is uitzondering als daar iemands eerste identificatie ligt. Je denk veel eerder aan collectiviteiten als 'mijn familie', 'progressieve katholieken', 'linkse Turken' of 'mensen die het culturele erfgoed willen behouden'. Overeenkomsten van dit slag zijn een frekwentere basis voor loyaliteit dan het feit dat je aan dezelfde kapstok je hoed ophangt.
De identiteit van een Turk of Marokkaan, een moslim of een katholiek, een arbeider of een directeur verandert dus als hij in een andere omgeving komt, of hij dat wil of niet. Wij Nederlanders zijn al veranderd door het feit dat zovelen vanuit een ander ervarings- en ontmoetingspatroon naar ons zijn overgekomen. Ook daaraan is niets meer te verhinderen. Al dat gepraat over paspoorten in enkel- of meervoud gaat tegen de geschiedenis in.
Feitelijk doet dat ook de poging om nog andere identiteitspapieren te ontwerpen, zoals een 'historische canon'. Daarin wordt eveneens geprobeerd een collectieve identiteit te fixeren. Dat werkt niet: historische feiten die vergeten zijn, zijn dat omdat ze niet meer van belang zijn na de veranderingen die onze identiteit heeft ondergaan en ondergaat.
Het paspoort van Anderland is een protest tegen dit soort fixaties. Het is een teken dat er nog beweging te brengen is in vastgelopen zaken. Ik zal er hier over blijven berichten.
De teller staat nu op: 1193
Kort na de Tweede Wereldoorlog, toen ongeveer alle vaderlanden met elkaar op de vuist waren gegaan en probeerden de vrede weer uit te vinden, verscheurde de Amerikaan Gary Davis zijn paspoort en noemde zich voortaan 'Wereldburger nr 1'. De man liep daarna bij alle autoriteiten tegen moeilijkheden op: zonder papieren had hij geen identiteit. Naar de kern vertaald betekent dat: hij was zichzelf niet meer.
Over identiteit en de daarbij horende papieren is het vaderland weer in rep en roer. Het debat laboreert aan een verwarrende gelijkstelling van de begrippen identiteit en nationaliteit. Dat laatste is eigenlijk niet meer dan de aanduiding van de plaats waar je je hoed pleegt of placht op te hangen. Heb je twee kapstokken, dan heb je twee nationaliteiten. Identiteit gaat over wie of wat je bent, beter nog: wie of wat je aan het worden bent. Het is eigenlijk heel goed te vertalen met: geschiedenis, jouw eigen geschiedenis. De lijn daarvan wordt bepaald door alles wat je meemaakt en tegenkomt (ervaring) en door allen met wie je in contact komt (ontmoetingen). Door het totaal van ervaringen en ontmoetingen ben je steeds in verandering.
Op grond van die identiteit kies je voor en tegen mensen en ideeën. Dat noemen we loyaliteit. Dat heeft dus maar heel zijdelings te maken met welke nationaliteit je hebt en al helemaal niks met het aantal paspoorten in je binnenzak.
Een aantal mensen kom je heel frequent tegen en met hen gezamenlijk maak je heel wat mee. Uit dat gemeenschappelijk ervarings- en ontmoetingspatroon ontstaat iets van een collectieve identiteit, die evenmin als de persoonlijke ooit helemaal 'af' zal zijn. 'Alle Nederlanders' kan zo'n collectief zijn waarmee je je vereenzelvigt, 'alle Turken' ook. Maar het is uitzondering als daar iemands eerste identificatie ligt. Je denk veel eerder aan collectiviteiten als 'mijn familie', 'progressieve katholieken', 'linkse Turken' of 'mensen die het culturele erfgoed willen behouden'. Overeenkomsten van dit slag zijn een frekwentere basis voor loyaliteit dan het feit dat je aan dezelfde kapstok je hoed ophangt.
De identiteit van een Turk of Marokkaan, een moslim of een katholiek, een arbeider of een directeur verandert dus als hij in een andere omgeving komt, of hij dat wil of niet. Wij Nederlanders zijn al veranderd door het feit dat zovelen vanuit een ander ervarings- en ontmoetingspatroon naar ons zijn overgekomen. Ook daaraan is niets meer te verhinderen. Al dat gepraat over paspoorten in enkel- of meervoud gaat tegen de geschiedenis in.
Feitelijk doet dat ook de poging om nog andere identiteitspapieren te ontwerpen, zoals een 'historische canon'. Daarin wordt eveneens geprobeerd een collectieve identiteit te fixeren. Dat werkt niet: historische feiten die vergeten zijn, zijn dat omdat ze niet meer van belang zijn na de veranderingen die onze identiteit heeft ondergaan en ondergaat.
Het paspoort van Anderland is een protest tegen dit soort fixaties. Het is een teken dat er nog beweging te brengen is in vastgelopen zaken. Ik zal er hier over blijven berichten.
De teller staat nu op: 1193
2 opmerkingen:
Heb zojuist de bagage van Anderlander op me genomen voor de rest van de reistocht.Bedankt voor je inspiratie, Rolf
Het zal me een eer en genoegen zijn de route met je te vervolgen. Omdat ìk niets bij me heb, wil ik wel een deel van je bagage overnemen.
Een reactie posten